Khvicha Kvaratskhelia đang mang trên vai niềm hy vọng của cả một quốc gia tại EURO 2024. Mặc dù vậy, sau khi giúp Georgia giành quyền tham dự giải đấu lớn đầu tiên kể từ khi giành độc lập từ Liên Xô năm 1991, bạn sẽ ngạc nhiên khi biết anh không hề cảm thấy áp lực.
Georgia có lần đầu tiên cố gắng giành quyền tham dự Giải vô địch châu Âu vào năm 1996. Nhưng phải đến lần thứ tám, họ mới trở thành một trong số những đội bóng hàng đầu châu lục. Họ đến Đức với tư cách là đội tuyển có thứ hạng thấp nhất giải – hạng 75 thế giới theo FIFA – nhưng với Kvaratskhelia, họ đang sở hữu một người được coi là một trong những cầu thủ giỏi nhất hành tinh: Anh đứng thứ 17 trong cuộc bầu chọn Quả bóng Vàng 2023, xếp trên những ngôi sao như Jude Bellingham, Harry Kane, Jamal Musiala và Martin Odegaard.
Năm nay 23 tuổi, chắc hẳn tiền đạo cánh của Napoli đang chịu áp lực phải thi đấu tốt cho ĐTQG trên sân khấu lớn nhất? Không hẳn, bởi với nhiều người Georgia, anh đã làm đủ rồi.
“Không có áp lực nào dành cho cậu ấy từ Georgia, từ quốc gia cho tới người dân, bởi vì chúng tôi đã đạt được điều này rồi,” Bachana Arabuli, một đồng đội cũ của Kvaratskhelia tại Dinamo Tbilisi nói với ESPN. “Ngay cả khi chúng tôi không thành công và thua mọi trận đấu, mọi người cũng đã hài lòng với những gì chúng tôi đã làm.
Để đến với EURO 2024 là cả một chặng đường dài đối với một quốc gia nhỏ bé với 3,7 triệu dân nằm ở cả Đông Âu và Tây Á.
Sự sụp đổ của Liên Xô năm 1988 chứng kiến các học viện bóng đá được nhà nước tài trợ phải đóng cửa, khiến người Georgia phải phát triển môn thể thao này gần như từ đầu trong suốt 30 năm qua. Liên đoàn đã tập trung vào việc phát triển cầu thủ trẻ và cơ sở hạ tầng, tổ chức Giải vô địch U19 châu Âu năm 2017 và phiên bản U21 năm 2023 để giúp các cầu thủ trẻ tiến bộ. Các khoản tài trợ của UEFA được sử dụng để cải thiện cơ sở đào tạo.
Kvaratskhelia là ngôi sao đầu tiên nổi lên từ hệ thống cải cách này và mặc dù Georgia xếp sau Tây Ban Nha, Scotland và Na Uy ở vòng loại, anh đã giúp đội tuyển nước này giành vé vào vòng play-off thông qua chiến dịch UEFA Nations League thành công. Và sau thắng lợi 2-0 trước Luxembourg và chiến thắng tại loạt sút luân lưu căng thẳng trước Hy Lạp sau trận hòa 0-0 ở Tbilisi, Georgia đã có lần dự EURO đầu tiên.
“Khi Nika (Kvekveskiri), người sút quả phạt cuối cùng bước lên, bạn có thể nghe thấy tiếng một chiếc kim rơi,” trợ lý HLV Georgia David Webb kể lại với ESPN. “Khi trái bóng bay vào lưới, nó giống như một cảnh trong phim. Sau đó, cả sân vận động như nổ tung. Người hâm mộ tràn vào sân và rất nhiều giọt nước mắt đã rơi.
“Điều đó đã mang lại cho cả nước một động lực lớn. Georgia có một đội tuyển bóng bầu dục khá giỏi và cũng cạnh tranh ở các môn thể thao khác, nhưng bạn không nhận ra bóng đá được hâm mộ đến mức nào cho đến khi bạn ở Georgia. Nửa giờ sau trận đấu, chúng tôi đang ở trên xe buýt đội tuyển đi đến quảng trường Tbilisi và có 50.000 người hâm mộ đã ở đó. Trong nhiều ngày sau, chúng tôi xuất hiện trên mọi kênh tin tức và người dân vẫn đang ăn mừng trên đường phố. Thật khó tin.”
Bữa tiệc sẽ tiếp tục ở Đức, khi Georgia chơi trận đầu tiên ở bảng F với Thổ Nhĩ Kỳ tại Dortmund tối nay. Hàng ngàn người hâm mộ dự kiến sẽ đến xem trước khi tiếp tục đến Hamburg và Gelsenkirchen cho các trận đấu gặp CH Séc và Bồ Đào Nha.
“Sau khi giành được độc lập, đó là giấc mơ của thế hệ cũ, của cha ông chúng tôi,” Arabuli nói. “Đây là điều lớn lao đối với đất nước. Có lẽ còn nhiều hơn bạn nghĩ.
“Chúng tôi hy vọng có thể vào vòng tiếp theo. Chúng tôi có thể làm mọi người ngạc nhiên, đặc biệt nếu cầu thủ xuất sắc nhất của chúng tôi có những ngày thi đấu chói sáng. Kvaratskhelia rất quan trọng – giống như Kevin De Bruyne ở Bỉ hay Bruno Fernandes ở Bồ Đào Nha. ‘Kvara’ là một trong những cầu thủ giỏi nhất thế giới.”
Giống như Georgia, con đường đến đỉnh cao của Kvaratskhelia không hề dễ dàng. Sau khi ra mắt Dinamo Tbilisi khi mới 16 tuổi năm 2017, cầu thủ chạy cánh này đã có thời gian thi đấu tại một CLB khác của Georgia là Rustavi, trước khi chuyển đến Lokomotiv Moscow (Nga) theo dạng cho mượn. Anh khoác áo Rubin Kazan vào tháng 7/2019 và được bầu là Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất Nga vào các năm 2020 và 2021.
Nhưng sau khi Nga tấn công Ukraine đầu năm 2022, hợp đồng của Kvaratskhelia bị hủy bỏ và anh buộc phải trở về Georgia để chơi cho Dinamo Batumi. Anh không ở đó lâu: 8 bàn thắng chỉ sau 11 trận đấu tại giải VĐQG là đủ để thu hút sự chú ý của Napoli, đội bóng đã trả 12 triệu euro để đưa anh đến Ý vào mùa hè năm 2022. Chỉ sau hai mùa giải ở Naples, giá trị chuyển nhượng của anh hiện đã tăng gấp 10 lần – điều này có thể được kiểm chứng khi một số CLB lớn nhất châu Âu muốn có chữ ký của anh trong mùa hè này.
“Khi tôi gặp Kvara lần đầu tiên, cậu ấy còn rất trẻ. Cậu ấy chỉ khoảng 15, 16 tuổi khi tập luyện với chúng tôi tại Dinamo Tbilisi,” Arabuli nói. “Cậu ấy rất tài năng. Dù có thể chất hơi yếu khi được chơi ở đội một, bạn có thể nhận ra ngay rằng cậu ấy là một tài năng lớn. Tôi không ngạc nhiên khi cậu ấy ra đi và tỏa sáng tại Napoli.
“Trong mùa giải đầu tiên, mọi người đều thắc mắc ‘Anh chàng này là ai?’ bởi không ai ở châu Âu nghe đến tên cậu ấy. Nhưng giờ thì mọi người đã quen tên cậu ấy rồi đấy.”
Trong mùa giải đầu tiên ở Ý, Kvaratskhelia đã ghi 14 bàn, giúp Napoli giành chức vô địch Serie A đầu tiên sau 33 năm. Những đóng góp tức thì của Kvaratskhelia khiến anh trở thành một vị anh hùng văn hóa ở thành phố này và được gọi là “Kvaradona” – cái tên giống với một anh hùng khác của Naples, Diego Maradona; nó phù hợp với một cầu thủ nổi tiếng với những pha đi bóng lắt léo và mê hoặc. Tuy nhiên, sự so sánh này chỉ phù hợp trên sân cỏ.
“Cậu ấy không phải là một kẻ điên và không nghĩ mình là một siêu sao,” Arabuli nói. “Cậu ấy là một cầu thủ chuyên nghiệp hàng đầu và cống hiến rất nhiều cho bóng đá. Tôi biết cậu ấy là người giàu động lực và sẽ cố gắng thể hiện bản thân tốt nhất, cũng như cống hiến hết mình cho đất nước.”