Sau cú ngả bàn đèn của Jude Bellingham ở phút 90+5 vào lưới Slovakia và bàn gỡ hòa muộn của Bukayo Saka trước Thụy Sĩ, là pha lập công quyết định ở phút 89 giây thứ 59 của Ollie Watkins đưa Anh vào chung kết Euro 2024.
Bóng đá là những khoảnh khắc. Và ĐT Anh trong một giải đấu mà họ đá trận nào thì bị chê trận đó, đã tạo ra nhiều khoảnh khắc diệu kỳ.
Chưa bao giờ ĐT Anh lọt vào trận chung kết giải đấu lớn bên ngoài xứ sương mù. Euro 2024, đoàn quân của Gareth Southgate đã làm được điều đó bằng cách lội ngược dòng trong cả 3 trận knock-out, từ vòng 1/8, tứ kết đến bán kết.
Bạn có thể không thích cách mà ĐT Anh thể hiện trong phần lớn các trận đấu đã qua của họ. Bạn thậm chí có thể ghét cay ghét đắng Southgate. Nhưng bạn chắc chắn không thể phủ nhận khát khao, sự bền bỉ, tinh thần không nói chết của tập thể này.
4 cú sút trúng đích và gần 1.2 bàn thắng kỳ vọng. Đó là thống kê 45 phút đầu trận bán kết sáng nay của ĐT Anh và nó tốt hơn trọn vẹn 90 phút bất kỳ trận đấu nào trước đó của “Tam sư” tại giải. Tỉ số hiệp 1 là hòa 1-1 và bàn gỡ hòa của Anh là từ chấm 11m, do công Harry Kane, nhưng đây chắc chắn là hiệp đấu hay nhất của họ tại Euro 2024.
Đó là một hiệp đấu mà chúng ta được chứng kiến một số màn trình diễn cá nhân thú vị. Foden tái hiện lại hình ảnh của anh ở Man City, với những pha di chuyển cắt vào trong và đâm box từ kênh bên phải. Kobbie Mainoo thả vai, thực hiện những cú chạm gọn gàng và thoát đi như một cơn gió. Kane chọn vị trí tốt hơn và các pha dứt điểm của anh cũng chất lượng hơn các trận trước.
Khi Hà Lan – Ronald Koeman thay đổi chiến thuật trong hiệp 2, thu hẹp các khoảng trống ở khu vực giữa sân và liên tục câu bóng bổng vào vòng cấm để tận dụng tối đa thể hình của “tòa tháp” Wout Weghorst khiến Jordan Pickford nhiều phen vất vả cứu thua, những tiếng xì xào nhằm vào Gareth Southgate lại vang lên – như nó đã từng trong suốt giải đấu này.
Đúng là có những sự sụt giảm trong nhịp độ và cường độ thi đấu của Anh trong hiệp 2, nhưng khác với tất cả các trận trước, lần này là do Hà Lan làm tốt công việc của họ chứ không phải “Tam sư” chọn các chui vào vỏ ốc của mình.
Và Phút 80, Southgate có câu trả lời quan trọng cho tất cả: Harry Kane và Phil Foden rời sân, thế chỗ họ là Ollie Watkins và Cole Palmer. 10 phút sau, 2 cầu thủ vào sân thay người của ĐT Anh cùng nhau làm nên bàn ấn định thắng lợi 2-1 cho “Tam sư”.
***************
Cho tới trước kỷ nguyên của Southgate, dấu son duy nhất trong Lịch sử Đội tuyển bóng đá quốc gia là chức vô địch World Cup 1966 và thậm chí chưa bao giờ tiến xa hơn vòng bán kết Euro. Nhưng với Southgate, là 2 trận chung kết Euro liên tiếp.
Đừng nói đến thời Southgate, Anh mới sở hữu những ngôi sao hàng đầu. Trong quá khứ, đặc biệt là giai đoạn 2004-2006, “Tam sư” thậm chí còn có một thế hệ tuyển thủ xuất sắc hơn so với hiện tại.
David James, John Terry, Sol Campbell, Gary Neville, Ashley Cole, David Beckham, Frank Lampard, Steven Gerrard, Paul Scholes, Wayne Rooney, Michael Owen. Bạn còn nhớ không? Cựu HLV Sven-Goran Eriksson đã sử dụng đội hình xuất phát thường xuyên đó tại kỳ Euro 20 năm trước và Anh dừng bước từ vòng tứ kết.
“Đó là một thế hệ khác. Họ không bị ám ảnh bởi những thất bại ở loạt đá luân lưu như chúng tôi đã từng”, Alan Shearer nói sau trận Anh vượt qua Thụy Sĩ ở loạt đấu súng 11m vòng tứ kết. Có thể là như vậy, nhưng tập thể này phải đối mặt với đủ thứ áp lực khác – thậm chí phi lý. Nhưng áp lực tạo nên vàng mười. Ít nhất đến thời điểm này, sau 3 màn ngược dòng liên tiếp để vào chung kết, các cầu thủ của Southgate đã cho thấy niềm tin đặc biệt và ý chí phi thường.
Niềm tin ấy được thể hiện qua hình ảnh Watkins quay sang nói với Palmer, trên đường pitch khi họ chuẩn bị vào sân thay người. “Chúng ta sẽ cùng nhau chơi một trận ra trò, cậu sẽ kiến tạo để tớ ghi bàn”, đó là điều mà Watkins khẳng định trong cuộc họp báo sau trận đấu.
Thêm một lần nữa, Southgate đã chọn đúng cầu thủ vào đúng thời điểm. Palmer thì dễ hiểu rồi, vì ngôi sao Chelsea liên tục gây ấn tượng sau khi vào sân thay người các trận trước. Nhưng tại sao lại là Watkins, mà không phải Ivan Toney?
“Tôi cảm thấy, về mặt năng lượng, đội đã không tạo ra được áp lực đủ tốt trong hiệp 2. Ollie là cầu thủ có khả năng gây sức ép tốt và rất giỏi trong các tình huống di chuyển ra phía sau hàng thủ đối phương. Chúng tôi nghĩ đây là thời điểm thích hợp để đưa cậu ấy vào sân”.
Các cuộc tranh luận về chiến thuật của Southgate sẽ không bao giờ kết thúc nhưng văn hóa đội tuyển do Southgate thiết lập chính là điểm mấu chốt giúp Tam Sư liên tục vượt qua nghịch cảnh. Khi được hỏi yếu tố quan trọng nhất ở tập thể này là gì, Declan Rice trả lời, rất rõ ràng: “Sự đoàn kết”.
Chiều sâu đội hình, sự đoàn kết và niềm tin sắt đá của Anh có đủ để họ kết thúc Euro 2024 với tư cách nhà vô địch?
Ba năm trước, Italia là đội tuyển duy nhất thắng cả ba trận vòng bảng mà không để thủng lưới bàn nào. Và họ đánh bại Anh ở trận chung kết. Lần này đối thủ của thầy trò Southgate, là một Tây Ban Nha cũng toàn thắng và sạch lưới vòng bảng, thậm chí thắng 100% cả 6 trận đã qua.
Nhưng chẳng phải, chúng ta cũng có không ít ví dụ về các nhà vô địch nhưng khởi đầu chậm chạp và đáng thất vọng sao? Bồ Đào Nha vô địch Euro 2016 dù không thắng trận nào vòng bảng. Argentina-Messi đăng quang World Cup 2022 sau trận mở màn thất bại trước Saudi Arabia.
Tại những giải đấu như Euro hay World Cup, vấn đề không phải là cách các đội bắt đầu như thế nào mà là cách họ kết thúc. Và có lẽ lần đầu tiên tại mùa Hè nước Đức, ĐT Anh đã trông giống như một tập thể có khả năng kết thúc Euro 2024 với tư cách là nhà vô địch.