Trước khi nhận xét về ĐT Anh ở Euro 2024, hãy nhìn lại hành trình của ĐT Bờ Biển Ngà ở AFCON diễn ra vài tháng trước.
Bờ Biển Ngà đã thua trận thứ hai tại vòng bảng AFCON năm nay và tiếp tục nhận thất bại trong trận thứ ba, khi để thua 0-4 trước Guinea Xích Đạo. Trên thực tế, họ đã ở rất gần việc bị loại khỏi giải đấu mà họ đăng cai. Nhất là khi Ghana đang dẫn trước Mozambique 2-0, kết quả có thể đóng lại khả năng đi tiếp của Bờ Biển Ngà với tư cách là 1 trong 4 đội xếp thứ ba có thành tích tốt nhất.
Nhưng sau đó Mozambique ghi 2 bàn trong thời gian bù giờ. Bờ Biển Ngà lách qua khe cửa hẹp, sa thải HLV, gỡ hòa bằng quả phạt đền ở phút 86 trước Senegal, gỡ hòa ở phút cuối cùng khi chỉ còn 10 người trước Mali và phần còn lại đã trở thành lịch sử.
Bờ Biển Ngà cuối cùng đã giành chiến thắng ở trận bán kết và trận chung kết một cách dễ dàng. Đến cuối giải đấu, có vẻ họ là đội tuyển xuất sắc nhất. Nhưng trước đó, họ được miêu tả như những hồn ma sống lại khi liên tục từ chối lưỡi hái tử thần. Họ dường như hấp thụ sức mạnh từ cảm giác bất khả chiến bại có phần khó hiểu của mình.
Điều đó cho thấy đội chiến thắng có thể không phải là đội thể hiện phong độ ấn tượng nhất từ đầu giải, thậm chí còn chẳng phải là đội mạnh nhất giải.
Đến thời điểm hiện tại, Tây Ban Nha là đội mạnh nhất EURO 2024, trong bối cảnh các đội bóng nhỏ đã chơi thứ bóng đá cởi mở và giải trí, còn các ông lớn thì tỏ ra căng cứng và nặng nề. Có thể một phần đến từ sự mệt mỏi tích tụ từ lịch thi đấu dày đặc do Covid và World Cup mùa đông ở Qatar gây ra. Điều này dẫn đến việc các ngôi sao phải thi đấu gần như không ngừng nghỉ kể từ khi kết thúc lệnh phong tỏa.
Nhưng một phần khác là kết quả của niềm tin, rằng bóng đá không rủi ro là cách chiến thắng trong mọi giải đấu. Đơn giản, không để thủng lưới thì không thể thua. Hãy phòng ngự chặt chẽ và dựa vào các tài năng trên hàng công để tạo ra điều thần kỳ.
Gareth Southgate chưa bao giờ giấu diếm việc coi Bồ Đào Nha năm 2016 và Pháp năm 2018 là hình mẫu và niềm tin của ông cho cách làm đó. Nó đã giúp ông làm được nhiều điều người khác không làm được khi sở hữu một đội hình thừa mứa tài năng: Vẻ đẹp lối chơi đạt được nhờ sự cân bằng, không phải qua việc nhét đầy đội hình bằng những cầu thủ sáng tạo. Không quan trọng việc có bao nhiêu tiền đạo trên sân nếu bạn không thể giành được bóng để chuyền cho họ, cũng như nếu họ không có không gian để di chuyển.
Nhưng có một nghịch lý ở đây. Bóng đá được biết đến qua những khoảnh khắc chia sẻ cảm xúc. Những khoảnh khắc đáng nhớ nhất mà Pháp trải qua năm 2018 đến khi hàng thủ của họ bị phá vỡ và Argentina bằng cách nào đó dẫn trước họ 2-1 ở vòng 16 đội. Cú sút trái phá của Benjamin Pavard vào góc cao và cú đúp của Kylian Mbappe sống động hơn rất nhiều so với những chiến thắng sau đó trước Uruguay và Bỉ.
Bồ Đào Nha đã giành danh hiệu EURO 2016 mà chẳng làm được gì đáng chú ý. Chưa từng có một đội tuyển vô địch nào tạo ra ít tư liệu cho video tổng kết giải đấu như vậy. Họ đã chiếu lại những gì trên các kênh truyền hình Bồ Đào Nha trong thời gian phong tỏa? Họ hướng tới những khoảnh khắc nào khi cần một chút cảm xúc yêu nước để quên đi dịch bệnh?
Trong khi đó, tuyển Anh có tới 3 khoảnh khắc đáng chú ý ở giải đấu này. Bất kể điều gì xảy ra vào rạng sáng thứ Hai tới, cú móc bóng của Jude Bellingham, nụ cười nhẹ nhõm của Bukayo Saka sau loạt đá luân lưu và pha xoay người dứt điểm của Ollie Watkins sẽ có vị trí trong ngôi đền huyền thoại cùng với bàn thứ ba của Geoff Hurst năm 1966, cú vô-lê của David Platt năm 1990 và Teddy Sheringham năm 1996.
Bạn có thể đưa ra ví dụ về pha cản phá phạt đền của Jordan Pickford trước Colombia, nhưng không có giải đấu nào trong 3 giải đấu trước đây của Southgate cho thấy điều gì tương tự. Có những điều vốn dĩ chẳng có ý nghĩa gì, cho đến khi mọi người bắt đầu tin vào nó. Rằng nó phải như vậy!
Thêm vào đó là cách một loạt các cầu thủ đã tạo nên những khoảnh khắc then chốt. Mặc dù 5 bàn thắng của ĐT Anh được ghi bởi Kane và Bellingham, những đóng góp của họ ngoài điều đó còn hạn chế. Thay vào đó là những đường chuyền của Kobbie Mainoo, những quả phạt đền của Trent Alexander-Arnold và Ivan Toney, sự xông xáo của Saka và sự hiện diện của Pickford (điều xuất hiện trước cả bàn thắng của Watkins) đã đưa tuyển Anh tới trận chung kết.
Điều gì sẽ xảy ra nếu chặng đường của tuyển Anh giống như Bờ Biển Ngà? Rằng người Anh buộc phải trải qua màn trình diễn tệ hại trước Đan Mạch, để rồi có sự trở lại đáng kinh ngạc tới trận chung kết? Rằng Southgate là người hùng được chọn, người đã bỏ lại sơ đồ 4 hậu vệ ban đầu của mình (trong khi vẫn hưởng lợi từ sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho loạt đá luân lưu), để rồi có được số phận như Sir Alf Ramsey trong giải đấu có thể là cuối cùng của mình?
Xét trên phong độ, Tây Ban Nha là ứng cử viên nặng ký cho chức vô địch. Họ có hai cầu thủ tấn công ấn tượng nhất giải là Lamine Yamal và Nico Williams. Họ có Rodri, người không bao giờ thua. Họ có Dani Carvajal, một nhà vô địch dày dặn kinh nghiệm. Trên hết, họ đang triển khai lối chơi hiệu quả nhất giải đấu này. Nếu đánh bại Anh, họ sẽ trở thành đội tuyển tiếp theo (cùng với Brazil năm 2002) thắng cả 7 trận tại một giải đấu lớn.
Ở chiều ngược lại, tuyển Anh sở hữu một vài cá nhân xuất sắc, cũng như bắt đầu thấy hình hài của một lối chơi hiệu quả. Ngoài ra, sau khi bị dẫn trước trong cả 3 trận đấu loại trực tiếp, có lẽ họ đang có cảm giác giống như Bờ Biển Ngà đã cảm nhận vào tháng Hai, rằng họ không thể bị đánh bại!